📖 Giriş:
İcra takibi, alacaklı ile borçlu arasındaki en hassas hukuki süreçlerden biridir. Özellikle ilamsız icra takibi, herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın başlatılabildiği için borçlular açısından oldukça dikkat edilmesi gereken bir alandır. Ancak bazen borçlu olmadığını düşünen kişiler, takibin kesinleşmiş olmasına rağmen itiraz edemedikleri için ne yapacaklarını bilemeyebilir. İşte bu noktada devreye menfi tespit davası girer.
⚖️ İlamsız İcra Takibi Nedir?
İlamsız icra takibi, elinde mahkeme kararı, senet ya da belge olmayan alacaklının doğrudan icra dairesine başvurarak başlattığı takip türüdür. En yaygın türü, genel haciz yolu ile takiptir. Bu takipte borçluya 7 gün içinde itiraz hakkı tanınır. Eğer bu sürede borçlu itiraz etmezse takip kesinleşir ve haciz aşamasına geçilir.
🚨 Takip Kesinleşmişse Ne Olur? Eğer borçlu süresi içinde itiraz etmemişse ya da itirazı kaldırılmışsa; takip artık kesinleşmiş olur. Bu durumda borçlu, hukuken borcu kabul etmiş sayılır. Ancak ya gerçekten borçlu değilse? İşte bu noktada, **kesinleşmiş bir takibe karşı bile borçlu olmadığını ileri sürebileceğiniz tek yol: Menfi Tespit Davası**dır.
⚖️ Menfi Tespit Davası Nedir? Menfi tespit davası, borçlunun borçlu olmadığını mahkeme kararıyla tespit ettirmek için açtığı bir davadır. Amaç: • İcra takibinde yer alan borcun gerçek olmadığını ispatlamak, • Haksız şekilde tahsil edilen veya tahsil edilmek üzere olan bir borcun önüne geçmek.
📌 Kesinleşmiş Takipte Menfi Tespit Açılabilir mi? Evet, açılabilir. Ancak dikkat: Kesinleşmiş bir ilamsız takipte borç ödendiğinde veya icra tehdidi altındayken, menfi tespit davası açmak için bazı şartların oluşması gerekir:
🔹 1. İcra tehdidi altında ödeme yapılmışsa Ödeme yaptıktan sonra 1 yıl içinde menfi tespit davası açabilirsiniz. (İİK md.72/7’ye göre iade de talep edilebilir.)
🔹 2. Henüz ödeme yapılmamış ama haciz tehdidi varsa Borçlu olmadığını ispatlamak ve icrayı durdurmak için mahkemeden ihtiyati tedbir talep edebilir.
🧾 Dava Açmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler • Davalı, genellikle takip başlatan alacaklıdır. • Takip dosyasının tüm evrakları incelenmeli • Borcun gerçekten mevcut olmadığını ispatlayacak deliller (banka kayıtları, yazışmalar, dekontlar vb.) sunulmalı • Dava, borçlunun yerleşim yerinde veya icra takibinin yapıldığı yerde açılabilir.
⚖️ İcra Takibi Durur mu? Menfi tespit davası açılması, icra takibini kendiliğinden durdurmaz. Bu yüzden mutlaka mahkemeden ihtiyati tedbir talep edilmeli, aksi halde borç tahsil edilebilir.
💬 Sonuç: Her takip kesin ve gerçek bir borcu göstermez. Bazen alacaklı hata yapabilir, bazen haksız kazanç peşinde olabilir. Bu nedenle, bir icra takibi kesinleşmiş bile olsa borçlu olmadığını düşünen kişiler, menfi tespit davası ile haklarını arayabilir. Hukuki süreci doğru yürütmek ve hak kaybı yaşamamak adına mutlaka bir avukata danışılması tavsiye edilir.
📌 Ek Tavsiye: Denge Hukuk Bürosu olarak, ilamsız icra takipleri ve menfi tespit davaları konusunda müvekkillerimize detaylı danışmanlık ve temsil hizmeti sunuyoruz. Bu tür durumlarla karşılaştığınızda bizimle iletişime geçerek en doğru adımı atabilirsiniz.